To już ostatni moment, aby obniżyć podatek PIT do zapłacenia za ten rok. Do końca 2019 zostało nieco ponad 2 tygodnie. Warto więc sprawdzić co jeszcze można zrobić, aby kwota widniejąca na sprawozdaniu podatkowym w rubryce „Do zapłaty” była jak najmniejsza. Może nawet uda się zmniejszyć kwotę podatku na tyle, aby to urząd skarbowy w przyszłym roku zrobił nam bardzo przyjemny przelew z nadpłaconą kwotą podatku?
Pisałem już na temat sposobów obniżenia podatków w 2018 i 2017 roku. W 2019 w systemie podatkowym nastąpiło kilka zmian. Najważniejsze z nich to obniżka najniższej stawki podatku PIT do z 18 do 17% oraz zerowa stawka podatku PIT dla podatników do 26 roku życia. Jednak w kwestii ulg i odliczeń fiskus niestety dalej nas nie rozpieszcza. Katalog dostępnych możliwości obniżenia podatku PIT był w ostatnich latach bardzo skromny i taki również pozostał w 2019 roku. Warto jednak skorzystać z tego co jest dostępne i wycisnąć od fiskusa tyle ile się da.
Podatek PIT za 2019: wpłata na IKZE
Blog jest poświęcony tematyce finansów osobistych oraz inwestycjom, więc ulga podatkowa związana z wpłatą na IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego) jest zdecydowanie numerem 1.
Najważniejsze korzyści związane z tą ulgą:
daje bardzo mocną motywację do oszczędzania
pozwala budować długoterminowe oszczędności
daje zwrot podatku PIT według faktycznie płaconej stawki podatkowej (17% lub nawet 32% wpłaty, nie 19% wydatków jak inne ulgi)
całkiem wysoka kwota – limit roczny to 5718 zł na jedną osobę
Jeśli jeszcze nie posiadasz IKZE zdecydowanie warto się zainteresować tym produktem. Poniżej jego najważniejsze cechy:
IKZE moga prowadzić TFI, banki, zakłady ubezpieczeń i domy maklerskie
jeśli już inwestujesz zdecydowanie polecam IKZE w postaci rachunku maklerskiego
jeśli nie masz do czynienia z inwestycjami, polecam IKZE w banku lub w postaci funduszy inwestycyjnych mo małym ryzyku (fundusze obligacyjne, nie akcyjne lub mieszane)
w przypadku IKZE w postaci rachunku maklerskiego lub funduszu inwestycyjnego, możesz dopasować poziom ryzyka do swoich wymagań
Przy wypłacie po 65 roku życia środki są opodatkowane stawką 10%
Przy wcześniejszej wypłacie (przed 60 rokiem życia) środki są opodatkowane stawką podatkiem PIT
Jak działa odliczenie od podatku PIT z tytułu ulgi na IKZE?
Zasada działania jest bardzo prosta – wpłacasz kwotę X (mieszczącą się w dostępnym rocznym limicie) na wybrane IKZE. Wpłacona kwota w całości jest odejmowana od dochodu do opodatkowania przy obliczeniu podatku. W efekcie w rozliczeniu rocznym podatek PIT jest obniżany o kwotę równą iloczynowi wpłaty na IKZE i krańcowej stopy podatkowej.
Kilka krótkich przykładów, w jaki sposób to działa:
płacisz podatek według stawki 18%, wpłaciłeś na IKZE 2000 zł – obniżysz podatek o 360 zł
płacisz podatek według stawki 18%, wpłaciłeś na IKZE 5000 zł – obniżysz podatek o 900 zł
jesteś w „drugiej skali” podatkowej, płacisz podatek według stawki 32%, wpłaciłeś na IKZE 5718 zł – obniżysz podatek o 1830 zł
W 2019 roku limit ulgi na IKZE to 5718 zł dla jednej osoby. Limit warto wykorzystać dla siebie i ewentualnego partnera życiowego – wtedy można wspólnie odpisać od podstawy opodatkowania PIT prawie 12 tys zł.
PIT za 2019: Darowizny na cele społeczne i religijne
Cały czas są dostępne ulgi na cele społeczne, charytatywne i religijne. Ta ulga występuje w 2 wersjach – darowizna na cele pożytku publicznego oraz na organizacje kościelne. Te ulgi są odliczane od dochodu, co oznacza, ze jeśli jesteś w drugiej skali podatkowej to możesz odpisać od podatku 32% darowanej kwoty.
Odliczenie z tytułu darowizny na cele pożytku publicznego:
katalog beneficjentów darowizny jest ściśle określony – mogą to być organizacje pożytku publicznego (opp), czyli te, na które w rocznym rozliczeniu możemy przekazywać tzw. „1 procent”. Darowizna może też być przekazania na organizacje spoza katalogu opp, realizujące podobne cele. W razie potrzeby upewnij się co do możliwości dokonania odliczenia przed dokonaniem darowizny.
limit darowizny na cele społeczne – do 6% dochodów w 2019 roku
Odliczenie z tytułu darowizny na organizacje kościelne:
limit darowizny na cele kultu religijnego – do 6% rocznych dochodów
brak limitu kwotowego dla darowizn na działalność charytatywną kościołów i związków wyznaniowych
W celu udokumentowania tych ulg (w razie ewentualnej kontroli) konieczne jest posiadanie potwierdzenia przelewu lub dowodu wpłaty gotówki.
Podatek PIT 2019: Ulga dla honorowych krwiodawców
Państwo w systemie podatkowym wspiera również honorowych krwiodawców. Nic się nie zmieniło od 2018 roku i ta ulga ma raczej symboliczny charakter:
„Ta ulga ma niestety bardzo skromną wartość – za oddany litr krwi można odliczyć od dochodu 130 zł i zmniejszyć podatek o 19% tej kwoty, niezależnie od skali podatkowej w której jesteś. Pojedyncza, standardowa wizyta w stacji krwiodawstwa (zwykle 450 ml oddanej krwi) to odliczenie od dochodu w kwocie 58,50 zł i oszczędność na podatku w wysokości około 11 zł. Zwracam uwagę, że maksymalny limit dla tej ulgi sumuje się z opisaną wcześniej ulgą związaną z darowiznami na organizacje społeczne (limit 6% dochodów).”
Podatek PIT 2019: Ulga na internet
Mamy rok 2019, dostęp do internetu jest już powszechny, ale z dawnych czasów ostała się tzw. „ulga na internet”. Można z niej skorzystać tylko dwa razy (odliczenia za 2 lata). Potencjalne oszczędności to 19% z maksymalnie 760 zł rocznie wydanych na internet (kwoty opłaconych rachunków). Jeśli jednak już kiedyś wykorzystałeś tą ulgę – zastanów się, czy Twojej umowy na usługi dostępu do internetu nie może przejąć ktoś z domowników, kto jeszcze z niej nie skorzystał.
Podatek PIT 2019: Ulga na dzieci (ulga prorodzinna)
Królowa ulg w polskich podatkach – zdecydowanie najpopularniejsza i najbardziej znana ze wszystkich możliwości zmniejszenia podatku PIT.
Wysokość ulgi jest zróżnicowana w zależności od ilości dzieci na utrzymaniu:
pierwsze dziecko – 1112,04 zł rocznie – w przypadku jedynaka nie zawsze można z ulgi skorzystać. Dochód podatnika (po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne – ZUS ) nie przekracza łącznie 112 tys. zł (56 tys. zł dla osoby samotnie wychowującej dziecko)
drugie dziecko – 1112,04 zł rocznie (w sumie 2224,08 zł dla dwójki dzieci)
trzecie dziecko – 2000,04 zł rocznie (w sumie 4224,12 zł dla trójki dzieci)
czwarte dziecko lub więcej – 2700,00 zł rocznie na każde z kolejnych dzieci (6924,12 zł przy czwórce dzieci).
Ta ulga jest odliczana bezpośrednio od podatku, więc kwoty do odliczenia są niezależne od tego, w której skali podatkowej jesteś. Z ulgi nie można skorzystać, jeśli rozliczasz podatek PIT liniowo według stawki 19%. Ulga przysługuje na dane dziecko raz – więc wykorzystuje ją tylko jeden z rodziców.
Podatki 2019 – inne ulgi i odliczenia
Jest jeszcze kilka innych ulg, które dotyczą jednak ograniczonego kręgu zainteresowanych. Są to ulgi na leki, ulga na sprzęt rehabilitacyjny, ulga termomodernizacyjna czy ulga na samochód dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Jest też cała gama ulg podatkowych skierowanych już bezpośrednio do przedsiębiorców. O nich nie piszę już szczegółowo. Jeśli potrzebujesz więcej informacji, możesz zacząć np. tutaj.
Optymalizacja podatku od zysków z oszczędności w 2019 roku (podatek Belki)
Poza wykonaniem działań pozwalających na skorzystanie z ulg podatkowych, warto również przeprowadzić „optymalizację podatkową” dla podatku Belki. Niestety – nie można jej wykonać np. dla lokat bankowych i fundusy inwestycyjnych. Może ona dotyczyć głównie zysków i strat z handlu papierami wartościowymi na rachunkach maklerskich.
Na czym polega optymalizacja podatku od zysków z inwestycji?
Jeśli masz zysk ze swoich inwestycji , wtedy warto poszukać w swoim portfelu stratnych pozycji. Jeśli taką stratę „zrealizujemy (sprzedając takie papiery) to obniży się nasz zysk z inwestycji za 2019 rok i w efekcie zapłacimy mniejszy podatek w rozliczeniu rocznym.
WAŻNE: w przypadku warszawskiej giełdy ostatnia sesja (zgodnie z regułą D+2), na której można dokonać to 23 grudnia 2019. Potem, w 2019, zostają już tylko sesje giełdowe 28 i 30 grudnia (w Sylwestra polscy maklerzy już świętują). Transakcje z tych 2 sesji zostaną rozliczone już w 2020.
Wpłata na IKE
Dla porządku przypominam również o możliwości wykorzystania limitu wpłat na IKE na 2019 rok. Wynosi on 14 295 zł na jedną osobę. Podobnie jak w przypadki IKZE – można ten limit w praktyce podwoić – wykorzystując limit małżonka/partnera.
Podatek PIT 2019 – podsumowanie
Mam nadzieję, że ten artykuł pomoże Ci w zaplanowaniu i rozliczeniu się z fiskusem za 2019. Nie zostało już zbyt wiele ulg i odliczeń pozwalających na zmniejszenie podatku do zapłaty lub uzyskanie zwrotu, a jednak warto skorzystać, z tych które są dostępne. Powtórzę tylko sugestię dotyczącą otwarcia IKZE, jeśli jeszcze z tego produktu nie korzystasz. Jeśli masz jakieś pytania – zapraszam do zadania ich w komentarzu.
39+ sposobów na to jak rozsądnie wydawać pieniądze na urlopie
Podróże kształcą, rozwijają nas oraz pozwalają oderwać się od codzienności. Myślę, że każdy zgodzi się z taką opinią. Bezdyskusyjną prawdą jest również to, że podróże kosztują i to czasem całkiem sporo. Wyjazd w Twoje wymarzone miejsce może być kosztowny, ale jest wiele sposobów, aby obniżyć związane z nim koszty. Dziś przyglądam się temu jak podróżować, tak, aby nie poświęcać na to zbyt wiele pieniędzy.
Od razu dodam, że wpis dotyczy raczej podróży planowanych i realizowanych samodzielnie. Osobiście nigdy nie byłem na tzw. „olinkluziwie” (all-inclusive) z biurem podróży i trudno mi się wypowiadać w tej kwestii. Samodzielna podróż jest dla mnie najlepszym sposobem na poznanie innej kultury i zanurzenie się w lokalnej atmosferze. Nie da się ukryć, że zwykle jest to również sposób tańszy niż wyjazd zorganizowany przez biuro podróży.
We wpisie najdziesz listę kilkudziesięciu skutecznych i sprawdzonych sposobów na tanie podróżowanie. Są one podzielone na kilka tematów:
Przygotowanie się do podróży
Jak tanio dotrzeć na miejsce?
Jak tanio przemieszczać się na miejscu
Gdzie i jak tanio znaleźć noclegi?
Jak oszczędnie wydawać pieniądze na miejscu?
Jak nie ponosić niespodziewanych wydatków?
Kreatywne sposoby na tanie podróże
Przygotowanie się do podróży
Czas przed podróżą to ten moment, kiedy możesz poczynić największe oszczędności. Dodatkowym ułatwieniem jest również to, że nie działasz pod taką presją czasu i okoliczności jak będąc już na miejscu. Dlatego wykorzystaj ten czas jak najlepiej i jak najefektywniej.
1. Zdobądź jak najwięcej informacji przed podróżą
To jest właściwie najważniejsza porada ze wszystkich. Przed wyruszeniem w drogę masz bardzo duże możliwości zamiany swojego wolnego czasu na obniżone kosztów podróży (czas to pieniądz w praktyce). Blogi podróżnicze, przewodniki, relacje znajomych i nieznajomych, grupy podróżnicze na Facebooku – to wszystko są miejsca gdzie możesz znaleźć zarówno inspirację do kolejnych wyjazdów, jak i praktyczne rady na każdy temat związany z podróżowaniem.
2. Podróżuj poza sezonem
Jeśli masz taką możliwość – wybieraj mniej popularne terminy. Prawa popytu i podaży są nieubłagane – większość usług na miejscu będzie wtedy tańsza. Ustal kiedy jest lokalny szczyt sezonu urlopowego – zwykle wtedy jest największe natężenie ruchu turystycznego na miejscu. Optymalnie podróżować tuż przed lub zaraz po zakończeniu sezonu.
3. Dostosuj termin i pogodę na miejscu do celu wyjazdu
W zależności od celu Twojej podróży wybierz taki termin kiedy pogoda będzie optymalna. Nie ma większego sensu jechać np do Włoch w lipcu czy sierpniu, jeśli planujesz się skupić na zwiedzaniu. Upały i ogromna ilość turystów na miejscu mogą okazać się dużym problemem.
4. Karty zniżkowe np. Euro 26
Zorientuj się czy w miejscu do którego się wybierasz warto posiadać kartę zniżkową np. Euro 26. Jeśli tak – wyrób ją przed wyjazdem.
5. Zadbaj o aktualność Twoich dokumentów
Sprawdź przed wyjazdem czy takie dokumenty jak Twoje prawo jazdy, legitymacja studencka czy np. doktorancka będą honorowane w miejscu docelowym. To ci pozwoli korzystać z ewentualnych zniżek bez większych komplikacji oraz oszczędzi innych kłopotów.
Tanie podróżowanie – jak w niedrogi sposób dotrzeć na miejsce?
Jednym z największych kosztów związanych z podróżami jest koszt transportu w miejsce docelowe. Dla niektórych kierunków (duża odległość i niskie koszty na miejscu) koszt dotarcia na miejsce będzie największą częścią całych wydatków. Poniżej kilka pomysłów na to, żeby te wydatki obniżyć.
6. Tanie linie lotnicze
Bilety lotnicze potrafią się bardzo różnić cenami w zależności od wybranej linii i terminu. Żeby daleko nie szukać – z większych polskich miast znajdziesz wybór tanich połączeń do wielu ciekawych miejsc w Europie i okolicach. Jeśli będziesz cierpliwy, możesz znaleźć przeloty w atrakcyjne miejsca nawet poniżej 200 zł za osobę.
7. Bilety lotnicze – poluj na okazje cenowe
Z poprzednią radą wiąże się jej bardziej ekstremalna forma – czyli wyszukiwanie prawdziwych okazji cenowych na rynku biletów lotnicznych. Czasami można znaleźć naprawdę niewiarygodne okazje (np. Japonia za mniej niż 1000 zł). Śledź portale, które agregują informacje o promocjach udostępnianych przez linie lotnicze – np. Skyscanner albo eSky.
8. Podróżuj w większej grupie, jeśli jedziesz samochodem
Ten sposób nie sprawdzi się przy podróżach lotniczych, ale przy podróżach samochodem (najbardziej) lub nawet pociągami może okazać się bardzo skuteczny. W przypadku samochodu sprawa jest prosta – koszty są właściwie stałe, więc jeśli podzielisz je np na. 4 osoby to dojazd na miejsce będzie 4 razy tańszy. W przypadku pociągów można spróbować ze zniżek dla większych grup.
9. Korzystaj z serwisu Blablacar
Jest to serwis, gdzie znajdziesz osoby chcące zabrać ze sobą współpasażerów, którzy pokryją część kosztów podróży. To dobry sposób na tanie przemieszczanie się z miasta do miasta w Polsce oraz do krajów ościennych. Podróź Blablacarem pozwoli Ci też poznać nowe osoby, a czasem nawet przeżyć niezapomniane przygody.
Tanie podróże – jak przemieszczać się na miejscu?
Koszty transportu na miejscu potrafią być wysokie, zwłaszcza jeśli planujesz tzw. objazdówkę i będziesz często przemieszczać się między miastami. Jest jednak kilka sposobów aby koszty transportu były mniej dotkliwe.
10.Własny lub wypożyczony samochód
Jeśli podróżujesz w większej grupie rozważ i skalkuluj wypożyczenie samochodu na miejscu. Jeśli przyjechałeś własnym samochodem to właściwie już dokonałeś wyboru:)
Dodatkowo posiadanie na miejscu samochodu (własnego lub wypożyczonego) pozwoli na kolejne oszczędności na miejscu. Podróże lokalne, tanie zakupy w hipermarkecie pod miastem to tylko najprostsze pomysły na wykorzystanie samochodu na miejscu.
11. Korzystaj z Ubera
Uber, czyli firma oferująca tzw. car-sharing, zwykle jest tańszy niż lokalne taksówki. Dodatkowo w Uberze, z uwagi na płatność kartą i zamawianie przewozów przez aplikację, jest dużo mniejsze ryzyko trafienia na lokalnych naciągaczy. Jeśli rozważasz podróż taksówką i masz możliwość skorzystania z Ubera – ta druga opcja zwykle będzie tańsza.
12. Autostop
Jeśli zachowujesz zdrowy rozsądek i zasady bezpieczeństwa to bardzo dobry i zwykle bezpłatny sposób na podróżowanie na średnie lub krótkie dystanse. Przy okazji można poznać również tubylców, którzy mogą doradzić Ci czego unikać lub polecić jakąś mniej znaną atrakcję.
Jak tanio podróżować – noclegi na miejscu
Kolejnym kosztem, którego nie da się uniknąć to koszty noclegów na miejscu. W dzisiejszych czasach nie musisz ograniczać się do hoteli. Korzystaj z dobrodziejstw serwisów ułatwiających tzw. „sharing economy”, czyli ekonomii dzielenia. Portale pośredniczące między podróżującymi a właścicielami nieruchomości, takie jak Booking.com są znienawidzone przez hotelarzy. Dlaczego? Bo są o wiele tańsze, a jakość oferowanych kwater często nie ustępuje nawet średniej klasy hotelom.
13. Rezerwuj nocleg za pośrednictwem Booking.com
Booking.com to największy portal pośredniczący zarówno w wynajmie prywatnych kwater, jak i pokoi hotelowych. Jak wiele wynalazków ery internetowej, jego największą zaletą jest wprowadzenie konkurencji na rynku, na którym do tej pory była ona relatywnie niewielka.
14. Korzystaj z rezerwacji noclegów za pośrednictwem Airbnb
Podobnym do Bookung.com portalem jest Airbnb – również tutaj możesz poszukać noclegu na drugim końcu świata w prywatnym apartamencie.
15. Hostele, akademiki
To tańsza alternatywa dla hoteli. Sprawdź ja wygląda dostępność hosteli i akademików w miejscu do którego się wybierasz. Podobnie jak w Polsce, również w innych krajach w okresie wakacyjnym studenckie akademiki oferują niedrogie miejsca noclegowe.
16. Porównywarki cen hoteli
Kolejnym udogodnieniem są porównywarki cen hoteli. Zorientuj się, za ile możesz najtaniej znaleźć miejsce w danym hotelu przez internet i… najlepiej udaj się na miejsce i zaproponuj trochę niższą cenę bezpośrednio w hotelu.
Taką porównywarką cen hoteli jest np. Trivago. Hotele również często wystawiają swoje miejsca noclegowe na Booking.com.
17. Couchsurfing
Propozycją nieco bardziej ekstremalną będzie couchsurfing. Możesz znaleźć nawet bezpłatny nocleg w atrakcyjnych lokalizacjach, pod warunkiem że i Ty zaoferujesz taką możliwość u siebie w domu.
18. Kempingi i nocleg w namiocie
Kolejna propozycja to zabranie ze sobą namiotu i spanie na kempingach. To jest zazwyczaj jedna z tańszych opcji. Musisz jednak wziąć pod uwagę, że kempingi są zwykle oddalone od centrum miast, więc takie rozwiązanie najlepiej się sprawdzi przy podróży własnym samochodem.
19. Spanie „na dziko”
Zorientuj się, czy w kraju do którego się wybierasz rozbicie namiotu na prywatnej lub publicznej posesji jest legalne. Jeśli tak, to możesz z takiej opcji również skorzystać jeśli zmusi się Cię do tego konieczność.
Jak oszczędnie wydawać pieniądze na miejscu?
Warto również skorzystać ze sposobów, za pomocą których możesz ograniczyć wydatki na miejscu.
20. Ogranicz koszty wymiany walut
Bezpośrednia wymiana walut na miejscu jest zwykle najbardziej kosztowną opcją. Jeśli możesz korzystnie nabyć walutę lokalną w Polsce – zrób to i zabierz ją ze sobą. Najtaniej będzie za pośrednictwem kantorów internetowych oferowanych przez banki lub za pośrednictwem wyspecjalizowanych serwisów takich jak Walutomat.
21. Korzystaj z bezpłatnych wypłat gotówki z bankomatów
Jeśli masz taką możliwość to nie musisz narażać się na ryzyka związane z transportem gotówki. Sprawdź przed wyjazdem ile będzie Ciebie kosztowała wypłata gotówki z bankomatów.
22. Płać kartami bez kosztów przewalutowania
Jeśli podróżujesz do strefy EURO rozważ założenie karty walutowej lub wielowalutowej (jedna karta podpięta do kont w kilku walutach) , która pozwoli Ci uniknąć prowizji za płatności i ponoszenia kosztów przewalutowania (czasem nawet dwukrotnego).
23. Wykorzystuj komunikatory internetowe
Telefon za granicą może się okazać bardzo drogim środkiem komunikacji. Używaj bezpłatnych komunikatorów – zapewne masz jeden lub więcej na swoim telefonie (np. Facebook Messenger, WhatsApp, Hangouts, Skype, Signal)
24. Korzystaj z wiedzy innych podróżników
Pisałem o tym już w części dotyczącej przygotowania do podróży, ale ta zasada obowiązuje również na miejscu. Korzystanie np. z aplikacji takiej np. Tripadvisor, pozwoli nam uniknąć korzystania z wątpliwej jakości usług na miejscu.
25. Targuj się – tam gdzie to możliwe
Jeśli w miejscu gdzie przebywasz targowanie się jest przyjętą i dopuszczalną praktyką, to z niej korzystaj. W przypadku taksówek, noclegów i innych usługi zwykle będziesz miał negocjowania cen. Oczywiście korzystaj rozsądnie z tej rady – w supermarketach raczej się nie targuj:)
26. Obserwuj i naśladuj lokalne zwyczaje
W wielu turystycznych miejscowościach możesz czuć się niczym zwierzyna łowna na polowaniu. Często jednak wystarczy zboczyć z najbardziej popularnych szlaków, żeby znaleźć się w zupełnie innym miejscu. Obserwuj gdzie się tubylcy się stołują, oraz co i gdzie kupują. Naśladowanie ich zachowań raczej nie zaszkodzi, a dodatkowo również pozwoli poczuć lepiej klimat miejsca do którego przyjechałeś.
27. Korzystaj z darmowego internetu
Korzystaj z darmowych sieci WiFi, jeśli masz taką możliwość. Dziś są one już dostępne praktycznie wszędzie (hotele, apartamenty, kawiarnie, centra handlowe).
28. Korzystaj z przysługujących Ci zniżek
Jeśli przysługują Ci jakieś zniżki (np. z tytułu posiadania statusu studenta) – nie wahaj się z nich korzystać. Zdarzają się też zniżki dla seniorów, rodzin z dziećmi lub po prostu większych grupa – zawsze warto skorzystać.
29. Zorientuj się, co warto przywieźć ze sobą z Polski
Jeśli masz możliwość to zabierz z Polski to co pomoże Ci ograniczyć koszty na miejscu. Takie rozwiązanie będzie skuteczne zwłaszcza w przypadku podróży do krajów o zdecydowanie wyższych kosztach życia.
30. Weź ze sobą lekarstwa i środki opatrunkowe
Zabierz z Polski podręczny zapas, zwłaszcza leków których stale używasz. Warto również zabrać ze sobą podstawowy zestaw lekarstw, środków opatrunkowych i kremów przeciwsłonecznych, żeby nie szukać ich na miejscu, kiedy okażą się konieczne.
Tanie podróże – jak unikać ponoszenia niespodziewanych wydatków?
Zadbaj zawczasu o to, żeby podróż nie przerodziła się w koszmar. Nieszczęśliwe zdarzenia zawsze się mogą zdarzyć, ale przygotuj się zawczasu na to, żeby ich koszty Ciebie nie zaskoczyły. W skrajnych przypadkach mogą one nawet Ciebie zrujnować. Choć może to podnieść koszty podróży, warto się zawczasu zabezpieczyć.
31. Ubezpieczenie podróżne
Zadbaj o odpowiednie ubezpieczenie. Koszty opieki medycznej za granicą mogą być horrendalne, zwłaszcza jeśli dojdzie do konieczności hospitalizacji lub transportu medycznego. Jeśli uprawiasz sporty ekstremalne lub po prostu niebezpieczne (narciarstwo, kolarstwo), ten punkt staje się ekstremalnie ważny.
32. Wyrób sobie kartę EKUZ
Jeśli wybierasz się do kraju należącego do Unii Europejskiej – wyrób sobie i współpodróżnikom kartę EKUZ (Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego), która pozwoli Ci skorzystać z publicznej służby zdrowia na miejscu.
33. Ogranicz koszty roamingu
Zorientuj się przed wyjazdem, ile będą Ciebie kosztowały rozmowy telefoniczne (wychodzące i przychodzące) oraz korzystanie z internetu za pomocą smartfona. Darmowa sieć WiFi jest powszechna w wielu miejscach, więc zazwyczaj nie ma potrzeby wydawania na dostęp do internetu ani grosza. Ważne żebyś wiedział ile będzie Ciebie kosztował dostęp do internetu w miejscu docelowym.
34. Zrób sobie kopie dokumentów i zapisz telefony alarmowe
Dobrze zrobić sobie ksero najważniejszych dokumentów oraz przygotować listę telefonów, których możemy potrzebować w przypadku np utraty bagażu lub kiedy staniemy się ofiarą kradzieży.
35. Zadbaj o odpowiednie szczepienia
Sprawdź czy w miejscu do którego się wybierasz występują choroby zakaźne i są zalecane szczepienia na egzotyczne choroby. Jeśli tak – nie lekceważ takich zaleceń.
Inne sposoby na tanie podróżowanie – bądź kreatywny…
Jest też kilka pomysłów „out of the box”, które potrafią mocno zmniejszyć lub nawet zniwelować całkowicie koszty podróżowania. Być może któryś z nich będziesz mógł wykorzystać.
36. Wyjazdy służbowe
Jeśli często podróżujesz służbowo w odległe miejsca, zorientuj się czy nie możesz przedłużyć pobytu na miejscu o kilka dni (lub nawet dłużej). Jeśli Twój pracodawca nie będzie robił z tego problemu, odpadnie Ci największy koszt podróży, czyli dotarcie na miejsce.
37. Zarabiaj na podróżowaniu
Być może jesteś połączyć swoją podróż z jakąś formą zarabiania? Może to być sprzedaż relacji z podróży, zdjęć, jakaś forma sponsoringu. To często może być trudne do zorganizowania, ale jeśli masz takie możliwości to czemu nie skorzystać?
38. Połącz pracę z podróżą
Jeśli Twoja praca nie jest ściśle związana z określonym miejscem, możesz nawet rozważyć jej wykonywanie z miejsca do którego chciałbyś się wybrać. Takie możliwości ma coraz więcej osób, zwłaszcza tych, które pracują w sposób zdalny lub są tzw. freelancerami. Oczywiście trzeba to robić z głową, tak, żeby wyjazd pozwolił Ci również na zrealizowanie Twoich celów podróżniczych.
39. Handel
Dla naszych rodziców (w czasach poprzedniego systemu) handel był nieodłącznym elementem podróżowania za granicę. Może warto się zorientować czy dalej nie występują tego rodzaju możliwości. Odpowiednie wykorzystanie różnic cenowych między różnymi krajami może dać dodatkowy dochód pozwalający na obniżenie łącznych kosztów wyjazdu. Pamiętaj, żeby pozostawać w zgodzie z przepisami prawa i przepisami celnymi.
Podróżowanie a Twoje finanse osobiste
Jako, że jednym z przewodnich tematów bloga są finanse osobiste, to krótko zwrócę uwagę jeszcze na 3 kwestie związane z finansowym aspektem podróżowania. Przedstawiłem wiele sposób na „tanie podróżowanie”, ale nie da się ukryć, że zwykle podróż będzie się wiązać z dodatkowymi wydatkami. Dobrze się zastanów przed wyjazdem, jakie są Twoje możliwości finansowe i odpowiednio do tego podejmij decyzję.
Dodatkowy budżet na czarną godzinę
Jadąc w podróż przygotuj określony budżet, ale miej również w zasięgu jakąś rezerwę finansową na wypadek niespodziewanych wydatków. W podróży zawsze mogą się przytrafić jakieś niespodziewane zdarzenia, kiedy trzeba będzie sięgnąć głębiej do kieszeni.
Jak zebrać pieniądze na podróż?
Jednym ze sposobów zebrania pieniędzy na podróże może być systematyczne odkładanie określonej sumy na dedykowanym koncie oszczędnościowym lub lokacie (tw. fundusz celowy). Jeśli odłożysz miesięcznie (lub nawet tygodniowo) niewielką sumę, to po pewnym czasie zamieni się ona w całkiem atrakcyjną sumkę.
Czy podróżować na kredyt?
Taką opcję zdecydowanie odradzam. Jeśli nie posiadasz rezerw finansowych, to lepiej skupić się na ich wypracowywaniu. Długie i kosztowne podróże raczej w tym nie pomogą . Nie mówię, żeby całkowicie rezygnować z podróży czy urlopu, ale ponoszenie wydatków ponad stan jest kiepskim pomysłem.
Sposoby na tanie podróżowanie – Twoje pomysły
Jeśli znasz inne sposoby na zmniejszenie wydatków związanych z podróżowaniem – zapraszam do podzielenia się nimi w komentarzach. Na pewno mogą z nich skorzystać pozostali czytelnicy bloga. I oczywiście życzę wielu ciekawych podróży w miejsca o których marzysz.
Osobisty plan finansowy to dobry pomysł na początek roku, który sprzyja wszelkim zmianom w życiu. Jedną z rzeczy do, których chciałbym Ciebie gorąco zachęcić jest „strategiczne” podejście do swoich finansów osobistych i i opracowanie planu finansowego na kolejny rok. Ja to robię od dobrych kilku lat i jest to dla mnie ważny element zarządzania własnymi finansami osobistymi. Wykorzystując „noworoczny entuzjazm” warto zainteresować się również tym elementem osobistej „higieny finansowej”.
Czym jest dla mnie plan finansowy?
Plan finansowy to kolejny, po budżecie domowym, element zarządzania finansami osobistymi. Plan finansowy to zestawienie planowanych dochodów i wydatków na dłuższy okres (u mnie rok kalendarzowy). Plan finansowy nie jest „budżetem domowym” czyli sporządzanym systematycznie zestawieniem dochodów i wydatków, który opisywałem rok temu.
Plan finansowy nie wymaga systematycznej, cotygodniowej pracy, tak jak budżet domowy. Plan finansowy zazwyczaj sporządzam na przełomie roku kalendarzowego. W tym wpisie dzielę się moimi doświadczeniami dotyczącymi tego w jaki sposób go przygotować. Gorąco zachęcam również do lektury wpisu dotyczącego prowadzenia budżetu domowego.
Co wchodzi w skład planu finansowego?
Proces planowania finansowego wygląda następująco:
planowanie dochodów
planowanie wydatków
analiza wyników
powrót do planowania dochodów albo wydatków
Sam proces planowanie finansowego trzeba powtarzać do osiągnięcia zadowalających wyników lub do momentu, w którym dochodzimy do wniosku, że trzeba podjąć jakieś istotne życiowo decyzje. Mam na myśli np. konieczność uzyskania dodatkowych dochodów, istotne ograniczenia wydatków lub wypracowanie zadowalającej nadwyżki finansowej.
Kiedy sporządzać plan finansowy?
Jest kilka sytuacji, kiedy warto to zrobić:
na początku nowego roku kalendarzowego – taki termin dotyczy większości osób, ale jeśli funkcjonujesz według jakiegoś specyficznego kalendarza zawodowego (jesteś np. rolnikiem albo nauczycielem) dobrym momentem będzie taki, kiedy podejmujesz strategiczne dochody dotyczące dochodów w ciągu najbliższych 12 miesięcy
utrata pracy i związana z tym utrata dochodów
istotne zmniejszenie dotychczasowych dochodów
istotna zmiana sytuacji życiowej (np. kolejne dziecko, zmiany w związku itp.) – choć w tym przypadku planowanie może być trudne
Co ciekawe, w przypadku pozytywnych zmian we własnych finansach (czyli istotnego wzrostu dochodów) warto jak najdłużej starać się funkcjonować według starych zasad. Zjawisko inflacji stylu życia, czyli dopasowywania się wydatków do rosnących dochodów prędzej czy później nas dotknie, ale warto jak najbardziej opóźnić ten moment i wykorzystać dodatkowe dochody do zbudowania dodatkowych oszczędności. Popatrzmy po kolei w jaki sposób planować poszczególne elementy własnych finansów na nadchodzący rok.
Plan finansowy: zaplanuj swoje dochody
Najłatwiej jest jest, jeśli mamy stałe dochody – czyli umowę o pracę, a do tego otrzymujemy od pracodawcy kwotę którą można w łatwy sposób przewidzieć. Trudniej będzie, jeśli mamy dochody nieregularne, jesteśmy freelancerem lub przedsiębiorcą. W tych trudniejszych przypadkach warto najlepiej bazować na dochodach z wcześniejszych okresów, jeśli takie dane są dostępne. Jeśli nie ma takiej możliwości, trzeba coś założyć a potem skonfrontować z planowanym poziomem wydatków. Samodzielne obliczenie pensji netto wypłacanej na rękę na podstawie pensji brutto jest bardzo ciekawym ćwiczeniem intelektualnym, ale najprościej będzie skorzystać z gotowych kalkulatorów, które uwzględniają najważniejsze kwestie (skala podatkowa, składki ZUS, zdrowotne, podatek PIT, koszty uzyskania przychodu).
Ja dodatkowo jeszcze robię prognozę PIT-u za wcześniejszy rok, co wynika z tego, że wpisuję dochody jako kwotę netto otrzymywaną od pracodawcy (pomijam podatek PIT i ubezpieczenie społeczne). Przy takim podejściu zwrot nadpłaty podatku można potraktować jako dodatkowy dochód. Z kolei konieczność dopłaty podatku można potraktować jako „ujemny” dochód.
Przykładowa lista rodzajów dochodów, do uwzględniania w tej kategorii:
dochody z pracy (jednej lub dwóch osób, jeśli plan finansowy dotyczy rodziny)
emerytura
renta
dochody z własnej firmy
dodatkowe źródła dochodu
zasiłki, jeśli takie dostajesz
wypłaty z 500+
dochody z najmu nieruchomości
dochody z dopłat rolnych
dochody z inwestycji
…
Listę możliwych źródeł dochodów można pewnie ciągnąć długo, ale na pewno sam znasz najlepiej swoją osobistą sytuację. Zresztą zaplanowanie dochodów jest dużo łatwiejsze niż zaplanowanie wydatków…
Plan finansowy dla właściciela firmy
Na koniec dwie bardzo ważne uwagi. Pierwsza z nich to taka, że ten sposób planowania dotyczy finansów osobistych, nie firmowych. W przypadku prowadzenia firmy warto trzymać się fundamentalnej zasady rozdzielanie wydatków firmowych i osobistych. Najłatwiej to osiągnąć prowadząc rozliczenia firmowe i osobiste na oddzielnych rachunkach bankowych orz wypłacając sobie miesięczną „pensję”.
Plan finansowy w związku – razem czy osobno
Zdecydowanie razem. Najlepiej, jeśli razem również prowadzicie wspólny domowy. Jeśli jednak nie macie wspólnego budżetu domowego, warto się jednak wspólnie zastanowić na dochodami i wydatkami w nadchodzącym roku. Obydwa tematy, tutaj jedynie zasygnalizowane, zasługują jednak na rozwinięcie w postaci osobnych wpisów…
Plan finansowy: zaplanuj swoje wydatki
Wydatki planuję zgodnie ze schematem budżetu domowego, który systematycznie prowadzę. Opisywałem już wcześniej zasady którymi się w tym kieruję.
Takie same zasady stosuję w planowaniu finansowym, co daje mi ogromna korzyść w postaci dobrze posegregowanych danych z poprzedniego roku, na podstawie których mogę planować. Wyróżniam 6 głównych kategorii wydatków. W głównych kategoriach wyróżniam dodatkowe podkategorie, których w sumie jest kilkadziesiąt i ich liczba zbliża się do setki. Poniżej podaję swoją listę kategorii i podkategorii, wzbogaconą o podkategorie, których ja nie stosuję, ale mogą okazać się użyteczne dla czytelników. Można je potraktować jako sugestię o czym warto pomyśleć w trakcie planowania finansów na kolejny rok.
Dodałem również podział wydatków na stałe, cykliczne i nieplanowe. Poniżej wyjaśniam co przez to rozumiem i jak planować wydatki dla poszczególnych typów.
Jak planować poszczególne rodzaje wydatków
Wydatki „stałe”
Część wydatków będzie ponoszona co miesiąc, mniej więcej w tej samej wysokości (wydatki stałe). Te najłatwiej zaplanować, bo wystarczy przeanalizować wydatki z poprzedniego miesiąca, żeby je wychwycić i wiarygodnie oszacować.
Przykłady: rachunek za komórkę, internet, codzienne wydatki na zakupy
Wydatki „cykliczne”
Część wydatków pojawia się tylko co jakiś czas, ale jesteśmy w stanie określić zarówno kwotę, jak i termin wydatku.
Przykłady: ubezpieczenie samochodu lub mieszkania, planowe wakacje, prezenty gwiazdkowe
Wydatki „nieplanowe”
Jest rodzaj wydatków, które są trudne do zaplanowania na konkretny miesiąc, ale z wiadomo, że z dużym prawdopodobieństwem je poniesiemy. Nie da się przewidzieć kwot na poszczególne miesiące. W tym przypadku planuję stałą kwotę na każdy miesiąc. Jest ona zazwyczaj oparta na wydatkach z danej podkategorii za poprzedni rok. Co miesiąc w planie wydatków jest ujęta 1/12 planowanych rocznych wydatków. Nie w każdym przypadku to się sprawdzi. Nad wydatkami tego rodzaju warto się zastanowić przez dłuższą chwilę, bo to właśnie one mogą mieć najbardziej negatywny wpływ na finanse w ciągu roku
Przykłady: ubrania, wydatki związane z potrzebami dzieci, prezenty dla innych, doraźna opieka lekarska, dentysta
Planowanie wydatków – kategoria „Życie”
Jeśli mamy dane z budżetu domowego, ta kategoria będzie stosunkowo łatwa do zaplanowania. Można założyć pewien wzrost w stosunku do poprzedniego roku z uwagi na tradycyjną inflację oraz tzw. „inflację stylu życia”.
W ramach wydatków na życie możesz uwzględnić następujące kategorie:
żywność – można ta kategorię rozbić oczywiście na bardziej szczegółowe, jeśli masz taką potrzebę
inne codzienne zakupy
posiłki „na mieście”, w kantynie pracowniczej, od „Pana Kanapki”…
chemia gospodarcza
komunikacja
lekarstwa
higiena osobista
…
Najlepiej, jak kategorie w ramach których planujesz, są zgodne z kategoriami jakich używasz przy prowadzeniu codziennego budżetu domowego.
Planowanie wydatków – kategoria „Opłaty”
To jest najłatwiejsza część planu, bo kwoty stałych opłat da się z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć. Warto jednak popatrzeć na nadchodzący rok trochę szerzej i jeśli wiemy, że w jakimś miesiącu roku poniesiemy jakąś obowiązkową opłatę – od razu ją tu uwzględnić. Przykładem może być np. coroczna ofiara na tzw. kolędę albo np ubezpieczenie mieszkania.
Opłaty – wydatki stałe:
czynsz za wynajem mieszkania
czynsz do wspólnoty/spółdzielni mieszkaniowej
prąd
gaz
alarm
internet
telefon stacjonarny
telefon komórkowy
telewizja
ubezpieczenie na życie
płatna opieka zdrowotna
woda zimna
woda ciepła
kanalizacja/wywóz szamba
śmieci
Opłaty – wydatki cykliczne:
ogrzewanie domu
podatek od nieruchomości
przegląd kominiarski
ubezpieczenie domu
kolęda
Opłaty – wydatki nieplanowe:
dokumenty
Dodam jeszcze, że u mnie wszystkie wydatki związane z utrzymaniem nieruchomości są rozbite osobno, co wynika z tego, że mieszkam w domu jednorodzinnym. Jeśli mieszkasz w mieszkaniu w bloku – wiele z tych podkategorii jest ujętych w czynszu dla wspólnoty albo spółdzielni.
Tu po prostu trzeba coś założyć, jeśli stosujesz tego rodzaju kategorię wydatków. Dodam też, że jest to najłatwiejsza do zredukowania kategoria wydatków. Przynajmniej na papierze, bo w rzeczywistości może się to okazać dużo bardziej skomplikowane.
Planowanie wydatków – kategoria „Transport”
Kwota wydawana na benzynę czy bilety miesięczne jest stosunkowo łatwa do zaplanowania. Szczegółowo możesz również zaplanować wydatki na przeglądy, ubezpieczenie czy zmianę opon. Pewną niewiadomą jest kwota, jaką trzeba będzie wydać na naprawę samochodu (samochodów), jeśli użytkujesz pojazd, który nie jest na gwarancji. Ja patrzę na kwotą wydatków tego rodzaju za ostatnie lata, szacuję kwotę na kolejny rok i na każdy miesiąc planuję 1/12 wydatków rocznych.
Transport – wydatki stałe:
benzyna
Transport – wydatki cykliczne:
ubezpieczenie OC (obowiązkowe)
ubezpieczenie AC (nieobowiązkowe)
zmiana opon letnie/zimowe
przegląd techniczny
planowe przeglądy i serwis
Transport – wydatki nieplanowe:
naprawy
opłaty autostradowe
Przypomnę jeszcze, że podział wydatków na powyższe podkategorie prowadzę w podziale na każdy pojazd osobno:)
Poza tym można jeszcze wyróżnić dodatkowe podkategorie związane z transportem publicznym (lub w kategorii „życie” – zależy od Twoich preferencji):
bilety miesięczne
bilety pkp
bilety komunikacji miejskiej
Planowanie wydatków – kategoria „Kredyty”
Ta kategoria jest również łatwa do zaplanowania. Być może masz nawet szczegółowy harmonogram płatności rat kredytu od swojego banku. Po prostu przepisz go do planu finansowego. Dodatkowo możesz tutaj uwzględnić opłaty na ubezpieczenie nieruchomości (wydatek cykliczny) do kredytu hipotecznego, jeśli chcesz je ująć w tej kategorii.
Planowanie wydatków – kategoria „Inne”
Ta kategoria jest zdecydowanie najtrudniejsza do zaplanowania. Tu wpadają wszelkie wydatki, których nie da się przypisać do żadnej z wcześniejszych kategorii.
Inne – wydatki stałe:
Inne – wydatki cykliczne:
wyjazdy – wakacje letnie/zimowe
wyjazdy – weekend
wyjazdy – dzieci
edukacja
imprezy rodzinne
imprezy dla znajomych (np urodziny, przyjęcie komunijne..)
Inne – wydatki nieplanowe:
dom – drobiazgi do urządzania wnętrza
sport
prezenty dla innych
dentysta
ortodonta
dziecko – wydatki
prezenty dla dzieci
komputer
sprzęt rtv
sprzęt agd
ubrania
dokumenty/formalności
zdrowie
uroda (fryzjer, kosmetyki. kosmetyczka)
sprzęt
utrzymanie ogrodu
darowizny na cele charytatywne
… i tak dalej.
Tą listę musisz oczywiście dostosować do tego, na co wydajesz swoje pieniądze. To zależy już tylko od Ciebie, Twoich potrzeb i Twojego stylu życia.
Jeśli widzisz jakieś inne kategorie wydatków, które mógłbym uwzględnić – napisz proszę w komentarzu.
Plan finansowy a budżet domowy
Jak pewnie już się zorientowałeś, planując finanse na kolejny rok głównie bazuję na wydatkach z poprzedniego roku. Oznacza to, że podstawą planowania jest systematycznie (co tydzień) prowadzony budżet domowy. Bez danych, które zbieramy analizując rzeczywiste wydatki, planowanie finansowe byłoby właściwie „wróżeniem z fusów”. Oczywiście zdarzają się niespodziewane wydatki, ale z czasem poziom zaskoczeń w prywatnych finansach mocno spada. Gdybym miał Ci doradzić, czy lepiej przygotować plan finansowy na 2019 rok, czy zacząć zapisywać i analizować swoje wydatki, to nie mam żadnych wątpliwości. Priorytetem powinno być prowadzenie budżetu domowego. Systematycznie prowadzony budżet domowy będzie również sprawdzeniem, na ile realistyczne były założenia, które przyjęliśmy tworząc plan finansowy. Sam plan finansowy, bez późniejszej weryfikacji, jest jednak trochę taką „sztuką dla sztuki”.
Zatem przyjmij ode mnie życzenia (dość spóźnione:) wszystkiego dobrego w 2019 roku, w szczególności w sferze zdrowia i życia rodzinnego. I oczywiście w sferze zarządzania własnymi finansami osobistymi, oszczędnościami i inwestycjami.
Są w życiu rzeczy, których nie sposób uniknąć. W grudniu należą do nich piosenka „Last Christmas” zespołu Wham puszczana w radio i hipermarketach albo film „Kevin sam w domu” wyświetlany w świąteczny wieczór w telewizji. Do katalogu rzeczy nie do uniknięcia z pewnością można zaliczyć konieczność zapłacenia podatków.
Konieczność rozliczenia się z urzędem skarbowym na wiosnę za poprzedni rok kalendarzowy jest nieunikniona. Mimo, że jest już grudzień można jednak jeszcze sporo zrobić, żeby obniżyć kwotę podatku za bieżący rok. Zanim zabierzesz się za przygotowania do świąt lub do sylwestrowego balu, koniecznie przeczytaj w jaki sposób możesz obniżyć podatek, który będziesz musiał zapłacić za 2018 rok.
Podobny tekst napisałem również na blogu rok temu. Od tego czasu katalog dostępnych ulg podatkowych niestety się nie zwiększył. W dłuższej perspektywie możliwość obniżenia płaconego podatku PIT się coraz bardziej kurczy. Poniżej przedstawiam katalog dostępnych jeszcze ulg podatkowych. Z części z nich można skorzystać nawet pod sam koniec roku. Nie polecam jednak zostawiania tak ważnych spraw na ostatnią chwilę. Jeśli chcesz skorzystać z którejś z ulg jeszcze w 2018 roku – nie czekaj o zabieraj się do działania.
Podatki 2018 – wpłata na IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego)
To jest zdecydowanie moja ulubiona ulga podatkowa. Mam 3 powody, z powodu których tak uważam:
wpłata na IKZE pozwala wyraźnie obniżyć kwotę dochdou do opodatkowania, niezależenie od skali podatkowej
wpłata na IKZE buduje długoterminowe oszczędności
ulga z tytułu wpłaty na IKZE ma całkiem sporą wartość kwotową
Jeśli masz obawy związane z bezpieczeństwem środków wpłacanych na IKZE – zapraszam do wpisu sprzed roku. Znajdziesz tam moją opinię na temat ryzyka konfiskaty lub przejęcia zgromadzonych w IKZE środków przez państwo (casus przejęcia 51,5% środków z OFE w 2013). Dodatkowo znajdziesz tam wskazówki jak zainwestować środki w IKZE w sposób bezpieczny (lokata bankowa lub zbliżony do niej poziom zysków i ryzyka). Z takiej opcji możesz skorzystać, jeśli nie czujesz się na silach, aby ponosić ryzyko strat związane z inwestowaniem nam giełdzie bezpośrednio (IKZE w rachunku maklerskim) lub pośrednio (IKZE w funduszu inwestycyjnym inwestującym na giełdzie).
W 2018 roku limit wpłat na IKZE wynosi 5 331,60, które w całości możesz odliczyć od dochodu do opodatkowania. Daje to oszczędność 960 złotych, jeśli rozliczasz się według stawki 18%, lub nawet 1706 złotych, jeśli jesteś w drugiej skali podatkowej i płacisz podatek według stawki 32%.
Środki (zaoszczędzony podatek) wrócą do Ciebie na wiosnę 2019 roku. Albo w postaci zwrotu z urzędu podatkowego (nadpłata podatku), albo w postaci obniżenia kwoty do dopłacenia dla urzędu skarbowego.
Jeśli prowadzisz budżet domowy wspólnie z partnerem, pamiętaj, że każda z osób może dokonać osobnej wpłaty na IKZE. Będzie to wymagało łącznej wpłaty ponad 10 tys zł, ale pozwoli to jednak zwiększyć kwotę oszczędności podatkowych do 1920 zł (2 x 960 zł – skala 18%) lub nawet do 3412 zł (2 1706 zł – skala 32%).
Jeszcze jedna bardzo ważne zastrzeżenie. Pamiętaj, że nie warto wpłacać na IKZE środków, które będzie potrzebował w krótkim terminie. Wypłata środków z IKZE przed 60-tym rokiem życia spowoduje konieczność doliczenia kwoty wypłaty do dochodu do opodatkowania i zapłacenia od tej kwoty podatku PIT. W takiej sytuacji może się nawet okazać, że podatek do zapłaty okaże się większy niż uzyskana wcześniej ulga.
Podatki 2018 – optymalizacja podatku Belki dla inwestycji giełdowych
Kwestia optymalizacji podatku od dochodów kapitałowych w 2018 roku może być trudna, biorąc pod uwagę fatalną koniunkturę giełdową w tym roku. Jeśli jednak masz dodatni wynik z inwestycji giełdowych, możesz spróbować zmniejszyć należny z tego tytułu podatek. Niewykluczone, że uda się obniżyć kwotę podatku nawet do zera.
Kluczem do tego jest możliwość kompensaty zysków i strat od transakcji zrealizowanych na giełdzie w danym roku kalendarzowym. Opodatkowaniu podlega łączny wynik na zamkniętych pozycjach (akcje muszą zostać sprzedane). Jeśli posiadasz w swoim portfelu inwestycyjnym pozycje, na których masz aktualnie stratę, możesz takie akcje sprzedać i obniżyć łączny dochód do opodatkowania. Sprzedane akcje można nawet od razu odkupić, jeśli ciągle jesteś przekonany o sensie ich posiadania. Mechanizm zmniejszenia należnego podatku został poniżej opisany na przykładzie.
Przykład – optymalizacja podatku Belki poprzez zrealizowanie straty
Kluczowy jest również moment realizacji transakcji mającej na celu optymalizację – ostatnia sesja giełdowa, podczas której można przeprowadzić taką optymalizację to 21 grudnia (piątek przed światami). Potem mamy już tylko sesje giełdowe 27 i 28 grudnia. Zgodnie z zasadą D + 2, zlecenia zostaną rozliczone z datą 28 grudnia 2018 (ostatnia sesja giełdowa w tym roku) i wtedy będzie można jeszcze skorzystać z możliwości uwzględnienia zrealizowanej straty w rozliczeniu za 2018 rok. Przed podjęciem decyzji o tego rodzaju optymalizacji warto sprawdzić, czy nie mamy do rozliczenia strat z poprzednich lat. One również mogą zmniejszyć wysokość podatku należnego za 2018 rok.
Podatki 2018 – darowizny na organizacje społeczne
Przekazując darowizny na organizacje społeczne również możesz uzyskać ulgę podatkową. Jeśli wspierasz jakąś organizację charytatywna lub społeczną, sprawdź czy spełnia ona warunki pozwalające na uzyskanie przez Ciebie odliczenia od podatku. Z definicji taki warunki spełniają organizacje pożytku publicznego, czyli te, na które w rocznym rozliczeniu możemy przekazywać tzw. „1 procent”. Taki warunek mogą spełniać również inne organizacje – upewnij się co do tego przed dokonaniem darowizny.
Pamiętaj. że konieczne jest zachowanie na przyszłość potwierdzenia przekazanej darowizny w postaci potwierdzenia wykonania przelewu lub pokwitowania przekazanej gotówki.
Dla tego rodzaju darowizny możesz odliczyć do 6% swoich dochodów, niezależnie od skali podatkowej w której jesteś.
Podatki 2018 – darowizny na organizacje kościelne
Na podobnych zasadach jak opisana wyżej ulga funkcjonują również darowizny na organizacje kościelne. Jeśli wspierasz jakąś organizację religijna lub lokalną wspólnotę, możesz odliczyć wartość przekazanych darowizn od dochodu do opodatkowania. Również w tym przypadku konieczne jest zachowanie na przyszłość potwierdzenia przekazanej darowizny.
Zwróć uwagę, że te 2 ulgi nie uwzględniają skali podatkowej. Oznacza to, że, niezależnie od tego w której jesteś skali podatkowej, będziesz odliczać od kwoty podatku 19% wartości przekazanych darowizn. Dodatkowym ograniczeniem jest maksymalna wysokość możliwej do odliczenia darowizny w postaci górnego limitu 6% dochodów do opodatkowania.
Limity dla organizacji społecznych i kościelnych są rozdzielne – dla każdego rodzaju darowizny możesz odliczyć po 6% dochodów. Potencjalnie można w ten sposób odliczyć nawet 12% dochodów (6% dla organizacji społecznej i 6% dla organizacji kościelnej).
Podatki 2018 – ulga dla krwiodawców
Jeśli lubisz upuścić sobie honorowo krwi to poza otrzymaniem 8 czekolad w punkcie honorowego krwiodawstwa w rozliczeniu rocznym możesz skorzystać z ulgi dla krwiodawców. Ta ulga ma niestety bardzo skromną wartość – za oddany litr krwi można odliczyć od dochodu 130 zł i zmniejszyć podatek o 19% tej kwoty, niezależnie od skali podatkowej w której jesteś. Pojedyncza, standardowa wizyta w stacji krwiodawstwa (zwykle 450 ml oddanej krwi) to odliczenie od dochodu w kwocie 58,50 zł i oszczędność na podatku w wysokości około 11 zł.
Zwracam uwagę, że maksymalny limit dla tej ulgi sumuje się z opisaną wcześniej ulgą związaną z darowiznami na organizacje społeczne (limit 6% dochodów).
Podatki 2018 – ulga na internet
Można z niej skorzystać tylko dwukrotnie (odliczenia za 2 lata). Jeśli z niej jeszcze nigdy nie korzystałeś – zrób to w rozliczeniu za 2018 rok. Jeśli wykorzystywałeś już tą ulgę, to zastanów się, czy Twojej umowy na usługi dostępu do internetu nie może przejąć ktoś, kto jeszcze z takiej ulgi nie skorzystał. Potencjalne oszczędność to 19% z maksymalnie 760 zł rocznie wydanych na internet.
Z tej ulgi trzeba korzystać systematycznie, tak jak opłacamy miesięczne rachunki. Warto jednak rozważyć, czy nie mamy możliwości skorzystania z niej w 2019 roku, przepisując jeszcze w 2018 roku umowę na inną osobę.
Podatki 2018 – ulga na dzieci
Dla porządku należy również wspomnieć o uldze na dzieci. Oczywiście teraz, w grudniu, nie da się już nic zrobić, żeby skorzystać z tej ulgi już w rozliczeniu za 2018. Jest to jednak najpowszechniej wykorzystywana ulga podatkowa i jeśli ktoś z niej nie korzysta, to koniecznie warto zainteresować się tym tematem. W przypadku posiadania pod opieką dwójki lub więcej dzieci z ulgi można zawsze skorzystać. Z kolei w przypadku posiadania jednego dziecka występuje górny limit dochodów, pod przekroczeniu którego ulgi nie można już wykorzystać.
Więcej na temat ulgi „prorodzinnej” możesz przeczytać np.tutaj.
Podatki 2018 – inne ulgi od podatku PIT
Jest jeszcze kilka innych ulg, które dotyczą jednak ograniczonego kręgu zainteresowanych. Są to ulgi na leki, ulga na sprzęt rehabilitacyjny oraz ulga na samochód dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Jeśli jesteś w takiej sytuacji, więcej na temat tej ulgi przeczytasz np. tutaj.
IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) – wykorzystaj limit na 2018 rok
Wpłata na Indywidualne Konto Emerytalne nie pozwala wprawdzie na obniżenie podatku PIT, ale z w wielu względów z możliwości oszczędzania w formie IKE warto skorzystać. Niezależnie od tego czy utrzymamy środki na IKE do 65-ego roku życia i skorzystamy z całkowitego zwolnienia z podatku Belki, czy wycofamy je wcześniej, oszczędzanie w formie IKE praktycznie zawsze okazuje się korzystne.
Pisałem o tym we wpisie dotyczącym wpływu podatki Beli na wyniki inwestycyjne. Zapraszam do lektury tego wpisu:
W 2018 limit wpłaty wynosi 13 329 zł dla jednej osoby. Nie ma wymogu systematycznych wpłat – można go wykorzystać nawet pod sam koniec grudnia. Dokładny termin, do którego możesz dokonać takiej wpłaty ustal w instytucji finansowej, która prowadzi Twoje IKE.
Katalog ulg podatkowych dostępnych w 2018 jest niestety bardzo skromny, ale warto wykorzystać każdą możliwość, żeby zarobione pieniądze zostały w Twojej kieszeni. Mam nadzieję, że opisane wyżej możliwości pozwolą Ci na obniżenie podatku do zapłaty lub uzyskanie zwrotu nadpłaconego podatku.
Czy każdy powinien prowadzić swój własny budżet domowy? Zdecydowanie tak!
Zapraszam do wpisu, w którym przedstawię podstawowe zasady zarządzania własnymi finansami osobistymi. Podzielę się również własnymi doświadczeniami z kilkunastu lat prowadzenia budżetu domowego. Te rady powinny pomóc osobom, które zastanawiają się od czego zacząć panowanie nad własnymi finansami.
Początek roku to dobry moment, żeby wprowadzić zmiany we własnych finansach osobistych. Życzę miłej lektury i do dzieła!
Kiedy zacząć prowadzić budżet domowy?
Budżet domowy to jeden z etapów w rozwoju naszych finansów osobistych. Na początku rozwoju finansowego wyróżniłbym etap zerowy, czyli moment kiedy zaczynamy osiągać jakieś dochody i zaczynamy być na „swoim”. W tej sytuacji trzeba spiąć wydatki z dochodami i dotrwać do tzw. „pierwszego”. W zależności od poziomu dochodów oraz od wypracowanych nawyków finansowych i życiowych może to się okazać większym lub mniejszym wyzwaniem. Po jakimś czasie powinna pojawić się chęć kontroli nad domowym budżetem – zgodnie z powiedzeniem, że lepiej kiedy Ty rządzisz własnymi pieniędzmi, niż jak te pieniądze rządzą Twoim życiem.
Po etapie zerowym (rozpoczęcie zarabiania i życia na własny rachunek) wyróżniam kolejne etapy walki o zapanowanie nad swoimi finansami:
etap nieświadomości – zarabiamy i wydajemy na bieżąco, ale nie zarządzamy w planowy sposób swoim finansami
etap budżetu domowego – kontrolujemy wydatki i dochody, pojawia się wiedza o tym, ile i na co wydajemy
etap pełnego panowania nad pieniędzmi – zarabiamy i wydajemy zgodnie z długoterminowymi planami i celami, posiadając pełną wiedzę o swoich dochodach i wydatkach
Najbardziej niebezpieczny w rozwoju finansowym jest etap pierwszy, kiedy relatywnie niewielkie dochody na początku kariery zawodowej muszą wystarczyć na zaspokojenie potrzeb życiowych. Po pojawieniu się stałych dochodów dość łatwo o sytuację, kiedy w dłuższym okresie (nawet kilka lat) poziom wydatków będzie wyższy niż poziom dochodów (kredyty, debety, karty kredytowe – banki bardzo chętnie sprzedadzą nam takie produkty). W dłuższym okresie takie podejście okazuje się bardzo kosztowne i może grozić wpadnięciem w pułapkę zadłużenia.
Miejscem docelowym rozwoju finansowego jest moment, kiedy jesteśmy osiągnąć wymarzoną „wolność finansową” i żyć ze zgromadzonych oszczędności lub z bieżących dochodów z inwestycji.
Budżet domowy – podstawowe zasady
Coś co potocznie jest określane mianem budżetu domowego, jest wskazane jako drugi etap, zakładający zbieranie szczegółowych informacji o ponoszonych wydatkach i osiąganych dochodach. Chodzi o odpowiedź na pytanie na co, i w jakiej ilości, wydajemy pieniądze. Mając całościowy obraz budżetu domowego możemy zacząć świadomie zarządzać swoimi wydatkami. Wynikiem takiej wiedzy może być np .uznanie niektórych wydatków za bezcelowe.
Podstawową zasadą, jaka powinna być zachowana w domowych finansach, to utrzymywanie bieżących wydatków na poziomie niższym od osiąganych dochodów i regularne wypracowywanie nadwyżki finansowej.
Budżet domowy – dochody
W tym wpisie niewiele piszę o dochodach – od strony ewidencyjnej nie ma z nimi większego problemu. Większość czytających ma zapewne jedno źródło dochodów (wynagrodzenie za pracę), które można potraktować jako „bezkosztowe”. Można oczywiście zastanawiać się np. nad kosztami dojazdów czy ubrania wymaganego w pracy, ale dla czystości sprawy lepiej traktować otrzymywane dochody z pracy i wydatki z nimi związane osobno.
Jeśli jednak mamy jakieś źródło dochodów które jest związane z ponoszeniem jakichś kosztów, warto taką działalność ewidencjonować oddzielnie, a na główny rachunek osobisty przelewać jedynie wypracowane „zyski”. Tak np. można robić z dochodami z prowadzenia bloga, strony internetowej lub świadczenia po godzinach usług polegających np. na szyciu ubrań lub pieczeniu wyrobów cukierniczych – każda z tych działalności jest związana z jakimiś kosztami.
Budżet domowy i własna firma
Zasada wyraźnego oddzielenia od finansów osobistych dotyczy również sytuacji kiedy prowadzimy własną,”pełnowymiarową” firmę lub kiedy rozliczamy wykonywaną pracę „na fakturę” prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą (samozatrudnienie, często spotykane np. w branży IT). Oddzielenie finansów osobistych i firmowych jest bezwzględnie konieczne. Tego tematu nie będę teraz rozwijał – planuję na ten temat osobny wpis na blogu.
Budżet domowy – zasady kontroli nad wydatkami
Zagadnienia związane z prowadzeniem budżetu domowego można podzielić na 3 obszary:
ewidencja wydatków – tutaj celem jest aby zostało zewidencjonowane 100% wydatków
kategoryzacja, czyli przypisywanie wydatków do odpowiednich kategorii – każdy z zapisanych wydatków musi zostać przydzielony do jednej z kategorii i podkategorii. Jeśli nie da się tego jednoznacznie zrobić, wydatek trzeba podzielić na mniejsze części, które można już przypisać do odpowiedniej kategorii.
analiza i podejmowanie decyzji – na tym etapie możemy analizować zebrane wcześniej informacje, podejmować decyzje o przyszłych wydatkach oraz zweryfikować na ile skuteczny jest nasz system.
W dość prosty sposób można zweryfikować skuteczność własnego systemu budżetu domowego. Są na to 2 metody. Jedna z nich jest w pewnym sensie „księgowa”. Saldo posiadanych środków na koniec miesiąca (np. na koncie bankowym) powinno być równe z kwotą obliczoną na podstawie budżetu domowego zgodnie z poniższym równaniem:
stan na początek miesiąca
+ dochody
– koszty
= stan na koniec miesiąca
Drugim sposobem weryfikacji jest przydatność zebranych informacji do podejmowania decyzji. Jeśli zebrane informacje nie dają nam potrzebnych informacji lub nie pozwalają określić szczegółowo na co wydajemy pieniądze, warto ponownie przemyśleć system kategorii i podkategorii.
Ewidencja wydatków – wskazówki praktyczne
Poniżej kilka wskazówek, wynikających z mojego doświadczenia w prowadzeniu budżetu domowego:
dobrze sprawdza się płacenie przelewami/kartami płatniczymi – każda operacja jest potem widoczna na wyciągu bankowym i nie ma możliwości jej zagubienia na etapie ewidencji
świetnie, jeśli Twój bank pozwala na ściągnięcie historii konta w postaci pliku możliwego do odczytania w MS Excel. Wtedy pozostaje jedynie dopisanie do każdej pozycji na rachunku bankowym kategorii, podkategorii oraz potem ich zsumowanie. Przy płatnościach gotówką nakład pracy ręcznej jest wyraźnie większy.
w sytuacjach kiedy płacimy gotówką – warto wypracować nawyk, aby przy płatności gotówką zapisywać kwotę i przeznaczenie wydatku (notesik, kartka w portfelu, aplikacja w telefonie)
kategoryzację wydatków najlepiej przeprowadzać stosunkowo często. Wtedy czas pomiędzy płatnością a jej przypisaniem do kategorii jest niewielki i zazwyczaj pamiętamy okoliczności dokonywania wydatków.
najwygodniej mieć jedno główne konto bankowe, na którym są wszystkie operacje. Mnożenie kont bankowych zwiększa ilość pracy związanych ewidencją wydatków
Ze względów praktycznych lub ideologicznych możesz preferować posługiwanie się gotówką, a nie kartami czy przelewami. W takiej sytuacji ilość pracy związanej z ewidencją wydatków mocno się zwiększa. Być może pomocna będzie dla Ciebie zasada posługiwania się kilkoma portfelami, jaką sam stosowałem – opisałem ją poniżej.
Kategorie wydatków
Podstawowe kategorie wydatków, jakie wyróżniam w swoim systemie budżetu domowego to:
ŻYCIE – tu trafiają wydatki na codzienne zakupy – głównie będzie to żywność, napoje (ale nie wyskokowe), chemia gospodarcza, posiłki w czasie pracy
ROZRYWKA – tu trafiają wydatki związane z aktywnościami „rozrywkowymi” – takiej jak kino, teatr, opera, wyjścia towarzyskie, imprezy czy zachcianki kulinarne lub alkoholowe
OPŁATY – tu trafiają wszystkie bieżące, stałe koszty ponoszone na rzecz różnych usługodawców. Zwykle największą pozycją będzie czynsz za mieszkanie lub opłata za jego wynajem.
TRANSPORT – tu trafiają wydatki związane z posiadaniem samochodów i codziennym korzystaniem ze środków komunikacji publicznej. Zwłaszcza posiadanie samochodu jest dość kosztowne i warto wiedzieć ile taki „luksus” faktycznie kosztuje.
KREDYTY – raty spłacanych kredytów, odsetki od limitów i kart kredytowych oraz inne ponoszone z tego tytułu opłaty
INNE – tutaj trafiają wszystkie wydatki, które nie mieszczą się w pozostałych kategoriach
Budżet domowy – podkategorie
Sam podział wydatków na powyższe kategorie nie da jeszcze zbyt precyzyjnych informacji. W ramach każdej z kategorii powinny występować jeszcze dodatkowe podkategorie. Dopiero ich użycie daje kompletną informację i pozwala na podejmowanie decyzji dotyczących planowania lub optymalizacji wydatków.
Skonstruowanie takich podkategorii wymaga indywidualnej analizy. Pomysły na odpowiednie podkategorie, dostosowane do Twojej sytuacji lub trybu życia, pojawią się z pewnością po rozpoczęciu prowadzenia budżetu domowego.
Poniżej lista kilku przykładów, które mogą być ewentualną inspiracją:
ŻYCIE – można wyróżniać podział np. na żywność, napoje, chemię gospodarczą, produkty dla dzieci, jedzenie poza domem, wydatki na leki
TRANSPORT – podział na koszty paliwa oraz inne koszty dla posiadanych samochodów, koszty transportu miejskiego lub na dłuższe odległości
OPŁATY – tu podział jest najłatwiejszy. Każdy z rodzajów ponoszonych opłat stałych możemy potraktować jako osobna podkategorię. Przykładowa lista: czynsz za mieszkanie , opłaty za telewizję, za internet, za telefon stacjonarny albo komórkowy, za wodę, za prąd, za gaz, za odbiór śmieci, ubezpieczenie na życie, opłaty bankowe itd.
INNE – tu lista jest potencjalnie nieskończona. Przykładowe kategorie jakie można sobie wyobrazić to prezenty, wyjazdy turystyczne, dentysta, elektronika, sprzęt AGD, urządzanie czy upiększanie domu, wydatki na hobby, edukację, wydatki związane z dziećmi.
Kategorie wydatków – sytuacje problematyczne
Czy taki wydatek jest konieczny do życia?
Czasem granica może być dość płynna. Np. zakup niektórych kosmetyków – czy zaliczać je do niezbędnych życiowych wydatków (kategoria ŻYCIE) czy raczej wydatków dodatkowych (INNE). W takich sytuacjach trzeba przyjąć jakąś zasadę i się jej trzymać. Jeśli po pewnym czasie zmienimy zdanie – zasadę zawsze można zmienić, nawet wstecz. Budżet domowy robimy przecież dla siebie. Jest naturalne, że nasze spojrzenie na kwestie finansowe będzie się z czasem zmieniać.
Co z wydatkami związanymi z dziećmi?
Ja np. wyróżniam jeszcze dodatkową kategorię związaną z zapewnieniem opieki nad dziećmi i ich edukacją (szkoła, przedszkole, żłobek, opiekunka). Powodem było to, że w pewnych etapach życia dziecka te koszty mogą być dość wysokie i mogą zafałszowywać obraz innych kategorii.
Na jakie podkategorie podzielić codzienne wydatki (kategoria ŻYCIE)?
Nadmierny podział w tej kategorii ŻYCIE może być na dłuższą metę kłopotliwy. Jeśli wprowadzimy dużą liczbę kategorii, to wtedy każde większe zakupy będą się wiązały z koniecznością analizy paragonu i podziałem kwoty na paragonie pomiędzy różne podkategorie. To z kolei wiąże się z ryzykiem utraty części informacji lub zaprzestaniem prowadzenia takiej ewidencji. Ja przyjąłem zasadę, że wyróżniam tylko takie podkategorie, które można wyróżnić na podstawie płatności widocznej na wyciągu bankowym (np. wydatki w aptekach lub jedzenie „na mieście”).
Co wrzucać do kategorii ROZRYWKA?
Mogą pojawić się również dylematy związane, z tym czy jakiś wydatek powinien być zaliczony do kategorii ROZRYWKA czy INNE. Tak np. może być z wydatkami na wyjazdy turystyczne, hobby, uprawianie sportu lub gadżety elektroniczne. Ponownie – trzeba przyjąć jakąś zasadę i się jej trzymać, a w razie potrzeb zmodyfikować lub poszerzyć listę podkategorii.
Moja metoda na budżet domowy
Prowadzę budżet domowy zgodnie z powyższym zasadami już kilkanaście lat. Kluczowa jest oczywiście systematyczność – ewidencję wydatków trzeba prowadzić na bieżąco, a ich kategoryzację co 1-2 tygodnie. Dłuższe przerwy mogą skutkować utratą części informacji o wydatkach, zwłaszcza, jeśli posługujemy się zazwyczaj gotówką.
Naczelną ideą jaka mi przyświecała przy tworzeniu tego systemu było uniknięcie zapisywania i analizy codziennych wydatków. Pierwotny podział, jaki wprowadziłem (jeszcze w czasach studenckich), to podział na 2 portfele – na życie i na rozrywkę. Wydatki z tych 2 kategorii opłacałem z odpowiedniego portfela. Jeżeli pojawił się jakiś wydatek z innej kategorii, który był opłacony gotówką, zapisywałem to sobie, a potem umieszczałem w odpowiedniej kategorii w ewidencji wydatków. Główną zaletą takiego podejścia była taka, że nie musiałem zapisywać każdego codziennego wydatku. Jednocześnie zapewniało ono realizację celu związanego z wiedzą o tym, na co wydawałem pieniądze.
Oczywiście kategorie, jakie stosowałem, zmieniały się w czasie. Jak na kilkanaście lat prowadzenia takiej ewidencji zmiany są jednak niewielkie:
kategoria ROZRYWKA zamieniła się na kategorię KIESZONKOWE, gdzie już każdy z partnerów samodzielnie gospodaruje swoimi środkami
doszła pozycja KREDYTY (jako student takiej nie posiadałem) – w związku z kredytem hipotecznym i studenckim
doszła już wcześniej wspomniana kategoria OPIEKA – związana z częścią wydatków na dzieci (przedszkole, opiekunki, szkoła)
dużej rozbudowie uległa liczba podkategorii, co wynika zarówno z przyczyn subiektywnych (chciałem mieć większą liczbę informacji) jak tez obiektywnych (wyższe dochody i w ślad za nimi wydatki, założenie rodziny, zamiana mieszkania na dom)
Budżet domowy oraz oszczędności i inwestycje
W opisanym systemie budżetu domowego nie są do tej pory ujęte oszczędności. W pewnym sensie znajdują się one poza światem naszych bieżących dochodów i wydatków.
Jeśli dochody będą wyższe niż wydatki, powinna zacząć się pojawiać nadwyżka finansowa. Można ją gromadzić na rachunku bieżącym, na kontach oszczędnościowych lub na lokatach bankowych. Można również pomyśleć o rozpoczęciu inwestowania w bardziej ryzykowne aktywa. Postępowania z nadwyżkami finansowymi jest jednak tematem na osobny wpis. W budżecie domowym celem jest wypracowania takich nadwyżek, aby można było z czasem je inwestować lub przeznaczyć na realizację długoterminowych celów.
Budżet domowy – podsumowanie
Gorąco zachęcam do rozpoczęcia prowadzenia własnego budżetu domowego. Początek roku, kiedy jest publikowany ten wpis to bardzo dobry moment na jego rozpoczęcie. W naturalny sposób pojawia się motywacja do zmian i planowania najbliższej przyszłości. Można również pomyśleć o przygotowaniu planu finansowego na cały nadchodzący rok.
Jeśli jesteście już praktykami budżetu domowego – zapraszam również do podzielenia się doświadczeniami z jego prowadzenia. Jakie macie metody, jakie stosujecie sztuczki i jakie osiągnęliście dzięki temu efekty? Ja, i z pewnością również inni czytelnicy, będziemy wdzięczny za wymianę wzajemnych doświadczeń. Zapraszam do sekcji komentarzy poniżej.
Wielkimi krokami zbliża się zamknięcie roku podatkowego 2017. Sezon na składanie zeznań podatkowych (wielkie narodowe „PIT-owanie”) jest jeszcze odległy (kwiecień 2018), ale jeśli chcesz obniżyć wielkość płaconego podatku, to właśnie teraz jest ostatni moment, żeby coś robić w tym kierunku w tym kierunku. Poniżej krótki katalog działań, które możesz jeszcze podjąć w obszarze podatków do końca 2017 roku.
Jest to lista propozycji dla osób fizycznych płacących podatek PIT. Dodatkowo wpis zawiera kilka wskazówek dla inwestorów giełdowych, w jaki sposób można zoptymalizować podatek od zysków z inwestycji po tak dobrym roku na polskiej giełdzie. Ta lista nie wyczerpuje całego katalogu dostępnych ulg podatkowych. Celem jest wskazanie tego co można zrobić, aby wykorzystać czas, jaki pozostał do końca roku.
Wpłata na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE)
W mojej ocenie to najbardziej korzystna ulga podatkowa związana z inwestowaniem jaka jest obecnie dostępna. Wpłata na IKZE daje natychmiastowy zysk w postaci zwrotu podatku od zainwestowanej kwoty przy rozliczeniu rocznym (zeznania podatkowe za 2017 rok składane do końca kwietnia 2018). IKZE pozwala również na budowanie długoterminowych oszczędności na czarną godzinę lub na emeryturę.
IKZE jest produktem długoterminowym – jeśli będziemy chcieli z niego zrezygnować to wycofane środki trzeba będzie dopisać do dochodu i ponownie opodatkować. Dlatego wpłacanie na IKZE środków, o których wiemy, że będziemy ich potrzebować w najbliższym czasie mija się z celem.
Maksymalna wpłata w 2017 roku wynosi 5115,60 zł. W zależności od tego w której skali podatkowej i w jakiej formie opłacasz podatek PIT możesz zyskać:
18% – ulga wyniesie 920 zł (osoby w pierwszej skali podatkowej)
19% – ulga wyniesie 971 zł (ulga dostępna dla przedsiębiorców rozliczających tzw. liniowy PIT)
32% – ulga wyniesie 1636 zł (pod warunkiem, że po odliczeniu dochód do opodatkowania dalej będzie się mieścił w skali 32%)
Warto zwrócić uwagę, że w przypadku małżeństwa masz do dyspozycji 2 ulgi (dla żony i męża), więc powyższe korzyści można zwiększyć dwukrotnie.
Z inwestycją w IKZE mogą być związane 2 wątpliwości. Pierwsza to pytanie, czy teraz jest dobry moment na inwestycję w ryzykowne aktywa. Drugie pytanie dotyczy bezpieczeństwa takiej inwestycji w kontekście tego, co stało się w 2013 ze środkami zgromadzonymi w Otwartych Funduszach Emerytalnych (OFE). Odnoszę się do tych wątppliwości pod koniec wpisu, bo podobny problem dotyczy również IKE (Indywidualnego Konta Emerytalnego).
Optymalizacja podatku Belki dla inwestycji giełdowych
Ten punkt dotyczy osób aktywnie inwestujących na giełdzie. Warto sprawdzić, czy możemy dokonać transakcji, która pozwoli zmniejszyć wielkość podatku Belki od zysków z inwestycji w 2017 roku. Koniec roku to również dobra okazja do pozbycia się z portfela „stratnych” inwestycji. Może się również okazać, że warto taką decyzję odsunąć na początek kolejnego roku. Zrealizowanie straty w celu obniżenia zysku do opodatkowania może skutkować dużymi oszczędnościami podatkowymi.
Warunkiem powodzenia takiej optymalizacji jest:
zyski z inwestycji giełdowych zrealizowane w 2017, od których w lutym 2018 trzeba będzie zapłacić podatek
duże straty na posiadanych i niesprzedanych do tej pory papierach wartościowych.
Przed podjęciem decyzji o tego rodzaju optymalizacji warto sprawdzić, czy nie mamy do rozliczenia strat z poprzednich lat. One również mogą zmniejszyć wysokość podatku należnego za 2017 rok. Istotny jest również moment realizacji transakcji mającej na celu optymalizację – ostatnia sesja giełdowa, podczas której można przeprowadzić taką optymalizację to 27 grudnia. Zgodnie z zasadą D + 2, zlecenia zostaną rozliczone z datą 29 grudnia 2017 (ostatnia sesja giełdowa w tym roku).
Darowizny na organizacje społeczne lub kościelne
Przekazując darowizny, zarówno na organizacje społeczne, jak i na organizacje kościelne, również możesz uzyskać ulgę podatkową. Jeśli wspierasz jakąś organizację lub lokalną wspólnotę, sprawdź czy spełnia ona warunki pozwalające na uzyskanie odliczenia. Z definicji taki warunki spełniają organizacje pożytku publicznego, czyli te, na które w rocznym rozliczeniu możemy przekazywać tzw. „1 procent”.
Konieczne jest zachowanie na przyszłość potwierdzenia przekazanej darowizny w postaci potwierdzenie przelewu lub pokwitowania.
Te 2 ulgi nie uwzględniają skali podatkowej. Oznacza to, że, niezależnie od tego w której jesteś skali podatkowej, będziesz odliczać od kwoty podatku 19% wartości przekazanych darowizn. Ograniczeniem jest maksymalna wysokość darowizny w postaci górnego limitu 6% dochodów do opodatkowania.
Limity dla organizacji społecznych i kościelnych są rozdzielne – dla każdego rodzaju darowizny możesz odliczyć po 6% dochodów. Potencjalnie można w ten sposób odliczyć nawet 12% dochodów (6% dla organizacji społecznej i 6% dla organizacji kościelnej).
Ulga dla krwiodawców
Ta ulga ma bardzo skromną wartość i dotyczy osób oddających krew honorowo, czyli bez wynagrodzenia. Jeśli regularnie oddajemy krew i zrobimy to jeszcze przed 31 grudnia, to będziemy mogli sobie odliczyć wartość przekazanej w ten sposób „darowizny”. Stawka za litr oddanej krwi to 130 zł, więc pojedyncza wizyta w stacji krwiodawstwa (zwykle 450 ml oddanej krwi) to odliczenie od dochodu w kwocie 58,50 zł i oszczędność na podatku w wysokości około 11 zł.
Ulga sumuje się z opisaną wcześniej ulgą związaną z darowiznami na organizacje społeczne (limit 6% dochodów).
Wpłata na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE)
Wpłata na IKE nie daje możliwości uniknięcia podatku PIT, IKE daje jednak potencjalne zwolnienie z podatku Belki po ukończeniu 60 lat, więc warto wykorzystać limit wpłat przypadający na 2017 rok (12 789 zł). Wpłacając na IKE inwestor w zasadzie nigdy nie ponosi straty – nawet jeśli wycofa środki, po prostu zapłaci należny od osiągniętych w czasie oszczędzania na IKE zysków podatek Belki.
Sama korzyść z odroczenia momentu zapłaty podatku może być sporo warta, co analizowałem we wpisie dotyczącym wpływu podatku Belki na oszczędzanie.
Jeśli mamy taką możliwość – zdecydowanie warto wykorzystać możliwość ulokowania środków na rachunku IKE korzystając jeszcze z tegorocznego limitu.
IKE i IKZE – w jaki sposób bezpiecznie i tanio zainwestować
IKE/IKZE mogą się kojarzyć z bardziej ryzykownymi formami inwestycji, w rodzaju kupna akcji spółek giełdowych lub jednostek funduszy inwestujących na giełdzie. Z takim inwestycjami są związane duże potencjalne zyski, ale również możliwość utraty części zainwestowanego kapitału. Może to powodować obawę przed skorzystaniem z tego rodzaju „opakowania” dla zaoszczędzonych nadwyżek finansowych.
Taka obawa nie jest jednak słuszna. Praktycznie każda forma w jakiej są dostępne IKE lub IKZE daje możliwość ulokowania środków w taki sposób, aby ich bezpieczeństwo było zbliżone do lokaty bankowej.
Można to zrobić na 3 sposoby:
wpłacić środki na IKE/IKZE prowadzone przez bank lub bank spółdzielczy
wpłacić środki na IKE/IKZE prowadzone w formie rachunku maklerskiego i kupić obligacje skarbowe
wpłacić środki na IKE/IKZE w funduszu inwestycyjnym i nabyć jednostki funduszu pieniężnego lub obligacji skarbowych
Każda z tych inwestycji ma ryzyko inwestycyjne na bardzo niskim poziomie i powinna pozwolić na zachowanie realnej wartości wpłaconego kapitału. Bez większego problemu można później przenieść wpłacone środki na aktywa dające większą potencjalną stopę zwrotu.
Bardzo wyczerpujący ranking produktów IKE i IKZE można znaleźć na blogu „Moja przyszła emerytura„. Polecam tam zajrzeć,autor tego bloga, Michał Sadowski, wykonał ogromna pracę porównując wszystkie dostępne na rynku produkty:
Druga kwestią, która budzi wątpliwości przed skorzystaniem z możliwości jakie dają IKE i IKZE, może być obawa przed powtórka historii z umorzeniem środków z rachunków OFE w 2013 roku. W związku z tym kilka słów komentarza odnośnie tego ryzyka. Oczywiście takie ryzyko istnieje, choć wydaje się mało prawdopodobne z uwagi niewielką ilość zgromadzonych w tych formach oszczędzania środków. Dużo więcej środków jest zgromadzone na lokatach bankowych lub w Otwartych Funduszach Emerytalnych. Operacja „nacjonalizacji” prywatnych oszczędności na IKE/IKZE wymagałaby zmiany odpowiednich ustaw. Aktualne regulacje dają możliwości wycofania środków z IKE i IKZE więc dałoby się je wycofać przed wdrożeniem takich zmian w prawie.
Ewentualny scenariusz „cypryjski” (zamknięcie banków i błyskawiczne uchwalenie odpowiednich ustaw nacjonalizujących prywatne środki) jest mało prawdopodobny z uwagi na niewielki wolumen zgromadzonych środków w IKE/IKZE. Prędzej celem takiej operacji stałyby się depozyty bankowe (tak jak na Cyprze), choć aktualna sytuacja makroekonomiczna Polski powoduje, że jest to scenariusz mało prawdopodobny.
Czasu zostało niewiele
Katalog ulg podatkowych dostępnych w 2017 jest dość skromny. Poza wskazanymi wyżej ulgami jest jeszcze kilka innych, ale wymagają czegoś w rodzaju systematyczności. Skorzystanie z części jest proporcjonalne do upływu czasu i pod koniec roku niewiele da się już robić (ulga na dziecko, ulga na internet). Inne ulgi są z kolei dostępne dla dość ograniczonego grona podatników (ulgi na leki, sprzęt rehabilitacyjny).
Do końca 2017 zostało niewiele czasu. Jeśli chcesz zapłacić w kwietniu/maju niższy podatek, trzeba działać teraz. Mimo świąteczno-noworocznego szaleństwa warto znaleźć chwilę czasu na działania związane z optymalizacją podatkową, do czego gorąco zachęcam.
