Wielkimi krokami zbliża się zamknięcie roku podatkowego 2017. Sezon na składanie zeznań podatkowych (wielkie narodowe „PIT-owanie”) jest jeszcze odległy (kwiecień 2018), ale jeśli chcesz obniżyć wielkość płaconego podatku, to właśnie teraz jest ostatni moment, żeby coś robić w tym kierunku w tym kierunku. Poniżej krótki katalog działań, które możesz jeszcze podjąć w obszarze podatków do końca 2017 roku.
Jest to lista propozycji dla osób fizycznych płacących podatek PIT. Dodatkowo wpis zawiera kilka wskazówek dla inwestorów giełdowych, w jaki sposób można zoptymalizować podatek od zysków z inwestycji po tak dobrym roku na polskiej giełdzie. Ta lista nie wyczerpuje całego katalogu dostępnych ulg podatkowych. Celem jest wskazanie tego co można zrobić, aby wykorzystać czas, jaki pozostał do końca roku.
Wpłata na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE)
W mojej ocenie to najbardziej korzystna ulga podatkowa związana z inwestowaniem jaka jest obecnie dostępna. Wpłata na IKZE daje natychmiastowy zysk w postaci zwrotu podatku od zainwestowanej kwoty przy rozliczeniu rocznym (zeznania podatkowe za 2017 rok składane do końca kwietnia 2018). IKZE pozwala również na budowanie długoterminowych oszczędności na czarną godzinę lub na emeryturę.
IKZE jest produktem długoterminowym – jeśli będziemy chcieli z niego zrezygnować to wycofane środki trzeba będzie dopisać do dochodu i ponownie opodatkować. Dlatego wpłacanie na IKZE środków, o których wiemy, że będziemy ich potrzebować w najbliższym czasie mija się z celem.
Maksymalna wpłata w 2017 roku wynosi 5115,60 zł. W zależności od tego w której skali podatkowej i w jakiej formie opłacasz podatek PIT możesz zyskać:
- 18% – ulga wyniesie 920 zł (osoby w pierwszej skali podatkowej)
- 19% – ulga wyniesie 971 zł (ulga dostępna dla przedsiębiorców rozliczających tzw. liniowy PIT)
- 32% – ulga wyniesie 1636 zł (pod warunkiem, że po odliczeniu dochód do opodatkowania dalej będzie się mieścił w skali 32%)
Warto zwrócić uwagę, że w przypadku małżeństwa masz do dyspozycji 2 ulgi (dla żony i męża), więc powyższe korzyści można zwiększyć dwukrotnie.
Z inwestycją w IKZE mogą być związane 2 wątpliwości. Pierwsza to pytanie, czy teraz jest dobry moment na inwestycję w ryzykowne aktywa. Drugie pytanie dotyczy bezpieczeństwa takiej inwestycji w kontekście tego, co stało się w 2013 ze środkami zgromadzonymi w Otwartych Funduszach Emerytalnych (OFE). Odnoszę się do tych wątppliwości pod koniec wpisu, bo podobny problem dotyczy również IKE (Indywidualnego Konta Emerytalnego).
Optymalizacja podatku Belki dla inwestycji giełdowych
Ten punkt dotyczy osób aktywnie inwestujących na giełdzie. Warto sprawdzić, czy możemy dokonać transakcji, która pozwoli zmniejszyć wielkość podatku Belki od zysków z inwestycji w 2017 roku. Koniec roku to również dobra okazja do pozbycia się z portfela „stratnych” inwestycji. Może się również okazać, że warto taką decyzję odsunąć na początek kolejnego roku. Zrealizowanie straty w celu obniżenia zysku do opodatkowania może skutkować dużymi oszczędnościami podatkowymi.
Warunkiem powodzenia takiej optymalizacji jest:
- zyski z inwestycji giełdowych zrealizowane w 2017, od których w lutym 2018 trzeba będzie zapłacić podatek
- duże straty na posiadanych i niesprzedanych do tej pory papierach wartościowych.
Przed podjęciem decyzji o tego rodzaju optymalizacji warto sprawdzić, czy nie mamy do rozliczenia strat z poprzednich lat. One również mogą zmniejszyć wysokość podatku należnego za 2017 rok. Istotny jest również moment realizacji transakcji mającej na celu optymalizację – ostatnia sesja giełdowa, podczas której można przeprowadzić taką optymalizację to 27 grudnia. Zgodnie z zasadą D + 2, zlecenia zostaną rozliczone z datą 29 grudnia 2017 (ostatnia sesja giełdowa w tym roku).
Darowizny na organizacje społeczne lub kościelne
Przekazując darowizny, zarówno na organizacje społeczne, jak i na organizacje kościelne, również możesz uzyskać ulgę podatkową. Jeśli wspierasz jakąś organizację lub lokalną wspólnotę, sprawdź czy spełnia ona warunki pozwalające na uzyskanie odliczenia. Z definicji taki warunki spełniają organizacje pożytku publicznego, czyli te, na które w rocznym rozliczeniu możemy przekazywać tzw. „1 procent”.
Konieczne jest zachowanie na przyszłość potwierdzenia przekazanej darowizny w postaci potwierdzenie przelewu lub pokwitowania.
Te 2 ulgi nie uwzględniają skali podatkowej. Oznacza to, że, niezależnie od tego w której jesteś skali podatkowej, będziesz odliczać od kwoty podatku 19% wartości przekazanych darowizn. Ograniczeniem jest maksymalna wysokość darowizny w postaci górnego limitu 6% dochodów do opodatkowania.
Limity dla organizacji społecznych i kościelnych są rozdzielne – dla każdego rodzaju darowizny możesz odliczyć po 6% dochodów. Potencjalnie można w ten sposób odliczyć nawet 12% dochodów (6% dla organizacji społecznej i 6% dla organizacji kościelnej).
Ulga dla krwiodawców
Ta ulga ma bardzo skromną wartość i dotyczy osób oddających krew honorowo, czyli bez wynagrodzenia. Jeśli regularnie oddajemy krew i zrobimy to jeszcze przed 31 grudnia, to będziemy mogli sobie odliczyć wartość przekazanej w ten sposób „darowizny”. Stawka za litr oddanej krwi to 130 zł, więc pojedyncza wizyta w stacji krwiodawstwa (zwykle 450 ml oddanej krwi) to odliczenie od dochodu w kwocie 58,50 zł i oszczędność na podatku w wysokości około 11 zł.
Ulga sumuje się z opisaną wcześniej ulgą związaną z darowiznami na organizacje społeczne (limit 6% dochodów).
Wpłata na Indywidualne Konto Emerytalne (IKE)
Wpłata na IKE nie daje możliwości uniknięcia podatku PIT, IKE daje jednak potencjalne zwolnienie z podatku Belki po ukończeniu 60 lat, więc warto wykorzystać limit wpłat przypadający na 2017 rok (12 789 zł). Wpłacając na IKE inwestor w zasadzie nigdy nie ponosi straty – nawet jeśli wycofa środki, po prostu zapłaci należny od osiągniętych w czasie oszczędzania na IKE zysków podatek Belki.
Sama korzyść z odroczenia momentu zapłaty podatku może być sporo warta, co analizowałem we wpisie dotyczącym wpływu podatku Belki na oszczędzanie.
Jeśli mamy taką możliwość – zdecydowanie warto wykorzystać możliwość ulokowania środków na rachunku IKE korzystając jeszcze z tegorocznego limitu.
IKE i IKZE – w jaki sposób bezpiecznie i tanio zainwestować
IKE/IKZE mogą się kojarzyć z bardziej ryzykownymi formami inwestycji, w rodzaju kupna akcji spółek giełdowych lub jednostek funduszy inwestujących na giełdzie. Z takim inwestycjami są związane duże potencjalne zyski, ale również możliwość utraty części zainwestowanego kapitału. Może to powodować obawę przed skorzystaniem z tego rodzaju „opakowania” dla zaoszczędzonych nadwyżek finansowych.
Taka obawa nie jest jednak słuszna. Praktycznie każda forma w jakiej są dostępne IKE lub IKZE daje możliwość ulokowania środków w taki sposób, aby ich bezpieczeństwo było zbliżone do lokaty bankowej.
Można to zrobić na 3 sposoby:
- wpłacić środki na IKE/IKZE prowadzone przez bank lub bank spółdzielczy
- wpłacić środki na IKE/IKZE prowadzone w formie rachunku maklerskiego i kupić obligacje skarbowe
- wpłacić środki na IKE/IKZE w funduszu inwestycyjnym i nabyć jednostki funduszu pieniężnego lub obligacji skarbowych
Każda z tych inwestycji ma ryzyko inwestycyjne na bardzo niskim poziomie i powinna pozwolić na zachowanie realnej wartości wpłaconego kapitału. Bez większego problemu można później przenieść wpłacone środki na aktywa dające większą potencjalną stopę zwrotu.
Bardzo wyczerpujący ranking produktów IKE i IKZE można znaleźć na blogu „Moja przyszła emerytura„. Polecam tam zajrzeć,autor tego bloga, Michał Sadowski, wykonał ogromna pracę porównując wszystkie dostępne na rynku produkty:
IKE, IKZE – ryzyko powtórki scenariusza z OFE
Druga kwestią, która budzi wątpliwości przed skorzystaniem z możliwości jakie dają IKE i IKZE, może być obawa przed powtórka historii z umorzeniem środków z rachunków OFE w 2013 roku. W związku z tym kilka słów komentarza odnośnie tego ryzyka. Oczywiście takie ryzyko istnieje, choć wydaje się mało prawdopodobne z uwagi niewielką ilość zgromadzonych w tych formach oszczędzania środków. Dużo więcej środków jest zgromadzone na lokatach bankowych lub w Otwartych Funduszach Emerytalnych. Operacja „nacjonalizacji” prywatnych oszczędności na IKE/IKZE wymagałaby zmiany odpowiednich ustaw. Aktualne regulacje dają możliwości wycofania środków z IKE i IKZE więc dałoby się je wycofać przed wdrożeniem takich zmian w prawie.
Ewentualny scenariusz „cypryjski” (zamknięcie banków i błyskawiczne uchwalenie odpowiednich ustaw nacjonalizujących prywatne środki) jest mało prawdopodobny z uwagi na niewielki wolumen zgromadzonych środków w IKE/IKZE. Prędzej celem takiej operacji stałyby się depozyty bankowe (tak jak na Cyprze), choć aktualna sytuacja makroekonomiczna Polski powoduje, że jest to scenariusz mało prawdopodobny.
Czasu zostało niewiele
Katalog ulg podatkowych dostępnych w 2017 jest dość skromny. Poza wskazanymi wyżej ulgami jest jeszcze kilka innych, ale wymagają czegoś w rodzaju systematyczności. Skorzystanie z części jest proporcjonalne do upływu czasu i pod koniec roku niewiele da się już robić (ulga na dziecko, ulga na internet). Inne ulgi są z kolei dostępne dla dość ograniczonego grona podatników (ulgi na leki, sprzęt rehabilitacyjny).
Do końca 2017 zostało niewiele czasu. Jeśli chcesz zapłacić w kwietniu/maju niższy podatek, trzeba działać teraz. Mimo świąteczno-noworocznego szaleństwa warto znaleźć chwilę czasu na działania związane z optymalizacją podatkową, do czego gorąco zachęcam.
Są już limity wpłat na 2018:
IKZE – 5 331,60 zł (w 2017 r. było to 5 115,60 zł).
IKE – 13 329 zł (w 2017 r. było to 12 789 zł o).
Oczywiście wpłacać można już – całość od razu, albo systematycznie przez cały rok.